Becks đã chia tay sân cỏ, nhưng chưa chia tay bóng đá và cũng chưa chia tay với thương hiệu của anh. Một thương hiệu được xây dựng công phu, nhưng không phải bằng mọi giá và vẫn hết sức nhân văn.
Beckham tham gia rước đuốc Olympic London 2012
Trái bóng dưới chân anh cuối cùng đã dừng lại, không chỉ là trái bóng của sân cỏ, mà còn là trái bóng của những giá trị sống. “End It Like Beckham” (Dừng lại như Beckham), trái bóng ấy dừng lại sau khi lăn qua lăn lại giữa châu Âu của sự vĩnh hằng cho đến châu Mỹ của khai phá, vượt qua mọi ranh giới và chinh phục tất cả không chỉ vì cuộc đời bóng đá của anh, mà còn vì cuộc đời thần tượng của anh, với tư cách một đại sứ vĩ đại của thế giới.
Khi David Beckham bị gãy chân trái trước World Cup 2002, Thủ tướng Anh khi ấy, ông Tony Blair đã bỏ ra ít phút trong cuộc họp nội các để bày tỏ sự lo lắng về chấn thương có thể khiến anh không thể đến Nhật Bản và Hàn Quốc. Các báo thể thao đồng loạt giật hình ảnh này lên bìa trong nỗ lực nhằm xoa dịu sự lo lắng của công chúng.
Thứ Năm, khi Becks tuyên bố giải nghệ, đến lượt Thủ tướng Anh, David Cameron lên tiếng: “Beckham đã luôn là một cầu thủ phi thường trong suốt sự nghiệp của mình. Không chỉ thế, anh ấy còn là một đại sứ tuyệt vời của đất nước này, không chỉ vì tất cả những gì anh ấy đã làm để giúp chúng tôi giành quyền đăng cai Thế vận hội 2012”. Ở tuổi 38, các cầu thủ thường rút lui trong im lặng, khi ánh hào quang sự nghiệp chỉ còn le lói và công chúng có những mối quan tâm khác, với các ngôi sao đương thời hơn là một biểu tượng sắp “nghỉ hưu”.
Nhưng Becks thì khác. Có thể chưa bao giờ là một cầu thủ hay nhất thế giới ngay cả ở đỉnh cao sự nghiệp của mình, nhưng đã trở thành một hiện tượng văn hóa đại chúng độc nhất vô nhị trong kỷ nguyên của anh. Một thương hiệu thông minh kết hợp giữa vẻ đẹp trai và sự khỏe mạnh, giữa sự am hiểu thị trường và sức hấp dẫn tương tự một biểu tượng nhạc Pop.
Marilyn Monroe của bóng đá
Becks xuất hiện trên tạp chí thời trang Vogue cũng tự nhiên như khi trên Sport Illustrated (một tờ thể thao ở Mỹ). Anh quảng cáo cho các hãng đồ lót cũng nhiều như khi mặc áo đấu. Anh được công chúng lao động ưa thích, đồng thời cũng là một biểu tượng của tầng lớp… đồng tính. Vợ anh là một thành viên Spice Girls, trong khi bộ phim lấy cảm hứng từ anh, “Bend It Like Beckham”, đã trở thành một ẩn dụ cho chiến thắng vượt qua mọi giới hạn của xã hội.
Stefan Szymanski, đồng tác giả của cuốn sách bóng đá nổi tiếng “Soccernormics” và hiện là Giáo sư chuyên ngành quản lý thể thao ở Đại học Michigan bình luận: “Những gì Beckham bán ra là thể thao, cụ thể là bóng đá, cho đàn ông và biểu tượng tính dục cho phụ nữ và người đồng tính. Anh ấy là Marilyn Monroe của bóng đá. Tất cả mọi người đều muốn đứng cạnh Beckham”.
Grant Wahl, một ký giả uy tín của Sport Illustrated và là tác giả cuốn sách Beckham Experiment (Trải nghiệm Beckham), cũng phải thừa nhận: “Tôi nghĩ rằng anh ấy là vận động viên nổi tiếng nhất hành tinh”. Vẫn còn khá mơ hồ? Bởi vì Lionel Messi hay Usain Bolt không nổi tiếng hay sao? “Tôi nghĩ rằng Beckham có một thành phần hâm mộ mà những người khác không có. Đó là hiệu ứng theo cấp số nhân. Nếu bạn thử chơi một trò chơi cũ xem bao nhiêu người nhận ra một ngôi sao thể thao bất kỳ, tôi cho rằng Becks sẽ được nhận ra nhiều hơn bất kỳ ai”.
Messi và Ronaldo, những cầu thủ xuất chúng của bóng đá đương đại, cũng không thể sở hữu sự hấp dẫn bền bỉ và lan tỏa toàn cầu trong nhiều năm của Beckham.
Một thương hiệu toàn cầu
Tại Tokyo, một bức tượng chocolate hình Beckham cao hơn 3 mét đã được đặt ở một cửa hàng lớn ở trung tâm thành phố sau World Cup 2002. Tại Úc, chỉ cần một tin đồn rằng Becks đang cân nhắc đến đây chơi bóng đã đủ thu hút rất nhiều doanh nhân tình nguyện trợ giúp tài chính cho một vụ chuyển nhượng đắt tiền.
Tại Trung Quốc, nơi Becks được gọi là Xiao Bei (Tiểu Becks), Beckham ký một hợp đồng có trị giá lên đến 75 triệu USD chỉ đơn giản để là đại sứ để cứu vãn lại hình ảnh của một giải đấu… đầy rẫy scandal. Trong thời gian đến đây để ký hợp đồng và tuyên truyền vào tháng Ba, hình ảnh Becks, trong bộ vest và giày tây, bị… “trượt vỏ chuối” sau nỗ lực biểu diễn đá phạt trong một sự kiện quan hệ công chúng, đã nhanh chóng lan truyền trên internet và thu hút lượng truy cập kỷ lục trên trang chia sẻ video trực tuyến Youtube.
Khi Becks đến Mỹ, nơi mà bóng chày và bóng rổ mới là những môn thể thao tối cao, chơi bóng cho Los Angeles Galaxy, lượng vé bán ra của các CLB sân khách mà Becks viếng thăm tăng 40%. Chính lợi nhuận của LA Galaxy cũng tăng 40%. Trong 6 năm Becks hiện diện ở Mỹ, MLS thu hút được thêm 7 nhà tài trợ và bán các trận đấu của họ cho NBC lẫn ESPN. Trong 6 năm ấy, có thêm 7 đội bóng gia nhập MLS và 10 SVĐ được đưa vào sử dụng. Bóng đá Mỹ và người Mỹ đã thay đổi hoàn toàn từ khi anh đến.
Adidas ước tính rằng họ đã bán được khoảng 10 triệu bản sao áo đấu của Becks trong suốt sự nghiệp kéo dài 20 năm của anh (thêm vào đó vô số đôi giày Predator mà Becks là đại sứ thương hiệu). Ở tuổi 38, Becks vẫn đứng thứ 8 trong danh sách các VĐV được trả cao nhất thế giới năm 2012 của Forbes, với ước tính tổng thu nhập là 46 triệu USD bao gồm lương và cả các khoản lợi tức khác.
Thương hiệu của Becks, có lẽ đắt giá hơn bất kỳ VĐV nào khác, là độc lập hoàn toàn. Trong khi Michael Jordan luôn phải gắn hình ảnh của anh ta với hãng đồ dùng thể thao Nike thì kể từ năm 2007, khi tiến vào thị trường Mỹ, Becks đã đạt được một loạt thỏa thuận với Adidas, Gillette, Motorola, Pepsi và Walt Disney, là đối tác của Giorgio Armani, Sharpie, Yahoo, Electronic Arts, Samsung, Burger King, Sainsbury và Breitling tại nhiều thời điểm khác nhau trong thời gian ở Mỹ.
“Có thể cho rằng, thương hiệu của anh ấy đã đem lại những hiệu ứng hơn bất kỳ cầu thủ bóng đá (và có lẽ là cả trong làng VĐV thế giới?) nào trong lịch sử, bao gồm cả một ngoại lệ như Pele” – Stephen A. Greyser, một chuyên gia về quản lý thể thao và là Giáo sư ngành Quản trị Kinh doanh tại Đại học Havard, cho biết.
Becks đã chia tay sân cỏ, nhưng chưa chia tay bóng đá và cũng chưa chia tay với thương hiệu của anh. Một thương hiệu được xây dựng công phu, nhưng không phải bằng mọi giá và vẫn hết sức nhân văn, như khi anh tặng toàn bộ tiền lương trong một năm thi đấu ở PSG cho hoạt động từ thiện.
Bóng đá & Các giá trị sống
Bóng đá dường như trở nên quá nhỏ bé dưới cái bóng toàn cầu của Becks. Anh là một cầu thủ tạt bóng, đá phạt và chuyền dài tuyệt vời, nhưng chưa bao giờ được xem là người xuất chúng nhất. Tạo hóa không ban cho anh đôi chân thiên tài, nhưng may mắn thay, ban cho anh một trái tim vĩ đại với môn thể thao này.
Becks là cầu thủ của sự khổ luyện, chuyên nghiệp, và dù thương hiệu của anh có bay đi đến đâu của thế giới này, thì bóng đá vẫn là ưu tiên số một của anh. Ở đó, công chúng nhìn thấy hình ảnh của một con người mạnh mẽ và quật cường, một tấm gương cho các cầu thủ trẻ.
Một cầu thủ không phải thiên tài, nhưng có thể tạo ra những khoảnh khắc thiên tài (hãy nhớ cú đá 70 mét vào lưới Wimbledon mùa 1997/98, một trong những bàn đẹp nhất của lịch sử Premier League), như để chứng minh tầm vóc của sự khổ luyện. Một cầu thủ cho đến năm 38 tuổi vẫn kêu gào rằng anh sẵn sàng trở lại tuyển Anh ngay khi được gọi, trong khi rất nhiều đàn em khác của anh đã nói lời từ giã ĐTQG khá sớm, như John Terry (ở tuổi 31) và mới đây là Rio Ferdinand (34).
Becks là một người cha mẫu mực
Một ngôi sao đã vượt qua mọi thị phi và cám dỗ của một cuộc đời nổi tiếng, nhưng không scandal, không cần chiêu trò. Và cũng chính ngôi sao ấy lại trở nên rất đỗi bình thường khi về nhà và làm tròn bổn phận của người chồng, người cha trong gia đình.
Một gã đàn ông biết rằng ngã ở đâu thì phải đứng lên ở đó (hãy nhớ lại xem anh đã đứng lên từ sai lầm ở World Cup 1998 như thế nào), khiêm tốn khi thành công, và không nản lòng khi thất bại. Một quân tử của thể thao hiện đại nói chung và bóng đá nói riêng.
Vĩ thanh
Chúng ta không chỉ nhìn thấy ở đó một biểu tượng bóng đá, một nhà quản lý thương hiệu vĩ đại, mà trước hết, là một con người đã sống hết mình với nghề nghiệp của mình, với đầy đủ những đam mê, và biết truyền đam mê ấy cho công chúng bằng sự chăm chỉ, nỗ lực đàng hoàng và vẹn toàn. Sự nổi tiếng của con người hào hoa nhường ấy, lịch thiệp nhường ấy và cũng tử tế nhường ấy, đến như một lẽ tất dĩ ngẫu.
Thế giới có rất nhiều cầu thủ đẹp trai và lịch sử của bóng đá nói riêng và thể thao nói chung cũng đã chứng kiến không ít thiên tài, nhưng ở tầm vóc có thể thay đổi thế giới như Becks thì có lẽ chưa từng. Phải chăng vì ngoài việc là một người nổi tiếng như bao người nổi tiếng khác của thế giới này, chúng ta còn nhìn thấy ở anh những con người rất đỗi bình dị mà khi bước ra cuộc sống, lúc nào cũng có thể bắt gặp?
Một lời cảm ơn thật chân thành dành cho anh, David Beckham.
Theo Khampha
